Voorbij goed en kwaad

Nietzsche doet in Voorbij goed en kwaad (1886) meer dan ooit een poging tot een systematische behandeling van thema's waarop al eerder, ook in het voorafgaande lyrische Aldus sprak Zarathoestra, werd gezinspeeld. In dit 'gevaarlijke boek' worden het kennend subject en de vrije wil als ficties ontzenuwd. Daarmee legt Nietzsche springstof onder de heersende metafysica, kenleer en ethiek: morele en kentheoretische begrippen als wetensschappelijke objectiviteit, ethische verantwoordelijkheid, historisch besef en 'het meevoelen met al wie lijdt' worden rigoureus tot hun oorsprong als 'wil tot macht' herleid.Nietzsche maakt in Voorbij goed en kwaad een studie van de doorsneemens (par.26) en de banaliteit (par.268) om er zich als voorname geest en 'goede Europeaan' van te distantiëren. In dit kader introduceert Nietzche het fundamentele onderscheid tussen herenmoraal, met het begrippenpaar 'goed' en 'slecht' als expressie van de aristocratische geest, en slavenmoraal als bron van het