In de greep van de angst

De sociaal-democraten in Europa worden geconfronteerd met rechtspopulistische bewegingen die een geduchte electorale concurrent zijn geworden. In Oostenrijk, Frankrijk, Vlaanderen en Denemarken gaat het om partijen die allang meedoen en inmiddels stevig geworteld zijn. In Nederland schoot het rechtspopulisme als een komeet omhoog, maar van een solide basis is geen sprake. Wat is er misgegaan in onze samenleving dat deze partijen die veelal haat en verdeeldheid zaaien zoveel aanhang hebben, vooral ook bij de sociaal-democratische achterban? Meestal gaat het om landen waar de sociaal-democraten langere tijd aan de macht waren. Maar in Zweden was dat ook het geval, en daar heeft het rechtspopulisme niet echt voet aan de grond gekregen. Hoe is dat te verklaren? Is de stelling juist dat sociaal-democraten in veel landen niet in staat zijn geweest stem te geven aan de zorgen van de hedendaagse burgers en in bepaalde gevallen - immigratie, onveiligheid, criminaliteit - dat uit politieke