Batavia

Jan Pietersz. Coen verwoestte in 1619 de Sundanese havenstad Jaccatra, West-Java. Er verrees een nieuwe, onneembare vestingstad: Batavia. Al snel werd dit centrale 'rendez-vous' van de VOC-handel in Azië een populaire verzamelplaats voor Indonesiërs, Chinezen, Indiërs en Indo-Portugezen. Spoedig ook bestond de helft van de bevolking uit slaven en slavinnen. Het koloniale elitebestuur kon deze toeloop beperken maar sociale ontwrichting niet voorkomen. Etnische segregatie werkte niet, het criminaliteitscijfer was hoog, en het Nederlands als omgangstaal sloeg niet aan. Aan het eind van de zeventiende eeuw sprak het gewone volk plat Portugees of Maleis, hadden vele mannen concubines, en bestraften de schepenen en wijkdominees de ene overtreding na de andere. Het koloniale experiment 'Oud-Batavia' met een gemengde samenleving van 100.000 zielen is al lang uit het collectieve geheugen gewist. Historicus Henk Niemeijer bracht enkele jaren in de VOC-archieven in Jakarta door om dit